Đất công ích là loại đất được sử dụng vào mục đích phúc lợi xã hội được khá nhiều người biết đến. Tuy nhiên, bên cạnh đó một số vấn đề liên quan như: mục đích sử dụng và quy định cấp sổ đỏ, sổ hồng,… vẫn là thắc mắc của khá nhiều bạn đọc. Hãy cùng BATDONGSAN EXPRESS tìm hiểu đất công ích là gì và thông tin cần thiết thông qua bài viết dưới đây.
1. Đất công ích có nghĩa là gì?
Đất công ích hay còn được gọi là quỹ đất 5% là loại đất khá phổ biến được nhiều người tại các địa phương biết đến. Đây là loại đất được sử dụng với mục đích công ích, tạo phúc lợi cho xã hội.
Theo đó, Khoản 1 Điều 132 Luật Đất đai 2013 có quy định về đất công ích như sau:
“1. Căn cứ vào quỹ đất, đặc điểm và nhu cầu của địa phương, mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.”
Ngoài quỹ đất công ích được các địa phương thành lập và quản lý thì những loại đất khác cũng được hình thành, bổ sung và đưa vào sử dụng với mục đích công ích xã hội như: đất nông nghiệp do các tổ chức, gia đình hoặc cá nhân trao tặng quyền sử dụng cho Nhà nước, đất được khai hoang, đất nông nghiệp được thu hồi,…
Bên cạnh đó, nếu đất nông nghiệp được trao lại để sử dụng vào mục đích công ích có diện tích lớn hơn 5% thì phần diện tích lớn hơn đó sẽ được xây dựng hoặc dùng để bồi thường trong trường hợp sử dụng đất khác để xây dựng các công trình công cộng của địa phương. Ngoài ra, phần diện tích đó cũng có thể được giao lại cho các hộ gia đình hoặc cá nhân để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng nông thủy sản tại các địa bàn chưa được giao đất hoặc đang thiếu đất sản xuất.
Xem thêm: VINHOMES OCEAN PARK 3 – THE CROWN
2. Các mục đích trong việc sử dụng đất công ích 5%
Theo Khoản 2 Điều 132 Luật Đất đai 2013, các mục đích sử dụng đất công ích tại xã, phường, thị trấn được quy định cụ thể như sau:
“a) Xây dựng các công trình công cộng của xã, phường, thị trấn bao gồm công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và các công trình công cộng khác theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;
- b) Bồi thường cho người có đất được sử dụng để xây dựng các công trình công cộng quy định tại điểm a khoản này;
- c) Xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương.”
3. Đất nông nghiệp chưa được sử dụng vào mục đích công ích sẽ được UBND cấp xã cho thuê
Những diện tích đất nông nghiệp chưa được đưa vào sử dụng với mục đích công ích xã hội sẽ được UBND cấp xã (xã, phường, thị trấn) cho các hộ gia đình hoặc cá nhân tại địa phương đó thuê lại để trực tiếp sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng nông thủy sản. Ngoài ra, thời gian thuê đất để sử dụng mỗi lần không được quá 5 năm.
Số tiền thu được từ việc cho thuê này sẽ được nộp trực tiếp vào ngân sách của nhà nước do UBND cấp xã quản lý và được dùng với mục đích công ích xã hội tại địa phương theo quy định của luật pháp.
4. Đất công ích có được cấp sổ đỏ và bồi thường hay không?
Căn cứ vào quy định của Pháp luật, đất công ích sẽ không được cấp Sổ đỏ. Theo đó, tại Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP các trường hợp không được cấp Giấy chứng nhận (như Sổ đỏ, Sổ hồng) được quy định cụ thể như sau:
“1. Tổ chức, cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại Điều 8 của Luật Đất đai.
- Người đang quản lý, sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.
- Người thuê, thuê lại đất của người sử dụng đất, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của nhà đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế.
- Người nhận khoán đất trong các nông trường, lâm trường, doanh nghiệp nông, lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ, ban quản lý rừng đặc dụng.
- Người đang sử dụng đất không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.”
Qua những quy định trên có thể kết luận: Người đang trực tiếp sử dụng và quản lý đất nông nghiệp trực thuộc quỹ đất công ích 5% của xã, phường, thị trấn sẽ không được cấp sổ đỏ, sổ hồng.
5. Lưu ý đất công ích không được bồi thường về đất
Dựa vào các quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 76 Luật Đất đai 2013, khi tiến hành thu hồi lại đất nông nghiệp trực thuộc quỹ đất công ích của địa phương, người quản lý và sử dụng đất hiện tại không được bồi thường về đất.
Tuy nhiên, người quản lý và sử dụng đất hiện tại sẽ nhận được khoản bồi thường về chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
Tại Khoản 2 Điều 3 Nghị định 47/2014/NĐ-CP có quy định về các khoản chi phí đầu tư vào đất công ích còn lại cụ thể như sau:
“2. Chi phí đầu tư vào đất còn lại là các chi phí mà người sử dụng đất đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất còn chưa thu hồi hết. Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau:
- a) Chi phí san lấp mặt bằng;
- b) Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
- c) Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
- d) Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.”
Ngoài ra, khi chuẩn bị các hồ sơ, chứng từ chứng minh khoản chi phí đã đầu tư vào đất cần tuân theo các quy định tại Điều 3 Thông tư 37/2014/TT-BTNMT như sau:
“a) Có hồ sơ, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất. Trường hợp chi phí đầu tư vào đất còn lại không có hồ sơ, chứng từ chứng minh thì Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quy định việc xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại;
- b) Chi phí đầu tư vào đất không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.”
Hy vọng những thông tin hữu ích về những vấn đề liên quan đến đất công ích trong bài viết trên của BATDONGSAN EXPRESS đã giúp bạn có thêm kiến thức cần thiết, qua đó có thể bảo đảm được quyền lợi hợp pháp của bản thân và gia đình.

Tôi là Huỳnh Công Thịnh từng là sinh viên xuất sắc của khoa Công nghệ thông tin, Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông TP Hồ Chí Minh, được Microsoft phong tặng danh hiệu MVP năm 2009 vì những đóng góp cho cộng đồng người dùng hệ điều hành Windows.